3.شناخت عصر جاهلیت:
خدا پیامبر اسلام را زمانی فرستاد که مردم در فتنه ها گرفتار شده,رشته های دین پاره شده وستون های ایمان ویقین ناپایدار بود.دراصول دین اختلاف داشته,وامور مردم پراکنده بود؛راه رهایی دشوار و پناهگاهی وجود نداشت؛چراغ هدایت بی نور,وکور دلی همگان را فرا گرفته بود.خدای رحمان معصیت می شد وشیطان یاری می گردید؛ایمان بدون یاور مانده وستون های آن ویران گردیده ونشانه های آن انکار شده,راه های آن ویران و جاده های آن کهنه وفراموش گردیده بود.مردم جاهلی شیطان را اطاعت می کردندو به راه های او می رفتند ودر آبشخور شیطان سیراب می شدند.
با دست مردم جاهلیت,نشانه های شیطان,آشکارو پرچم او برافراشته گردید.فتنه ها,مردم را لگد مال کرده و با سم های محکم خود,نابودشان کرده و پابرجا ایستاده بود.اما مردم حیران وسرگردان,بی خبر و فریب خورده,در کنار بهترین خانه(کعبه)و بدترین همسایگان(بت پرستان)زندگی می کردند.خواب آنها بیداری,و سرمه چشم آنها اشک بود,در سرزمینی که دانشمند آن لب فرو بسته و جاهل گرامی بود.
2.ویژگی های پیامبر اسلام(ص):
و شهادت میدهم که محمد(ص)بنده خدا وفرستاده اوست.خداوند او را با دینی آشکار,ونشانه ای پایدار و قرآنی نوشته شده و استوار و نوری درخشان و چراغی تابان و فرمانی آشکار کننده فرستاد تا شک و تردیدها را نابود سازد و با دلایل روشن استدلال کند,و با آیات الهی مردم را پرهیز دهد,و از کیفرهای الهی بترساند.
(پس از بازگشت از نبرد صفین درسال38هجری ایرادفرمود)
1.ستایش پروردگار
ستایش می کنم خداوند را,برای تکمیل نعمت های او وتسلیم بودن در برابر بزرگی او,و ایمن ماندن ازنافرمانی او.ودر رفع نیازها از او یاری می طلبم؛زیرا آن کس را که خدا هدایت کند,هرگز گمراه نگردد,وآن را که خدا دشمن دارد,هرگز نجات نیابد و هرآن کس را که خداوند بی نیاز گرداند,نیازمند نخواهد شد.پس ستایش خداوند,گران سنگ ترین چیز است,وبرترین گنجی است که ارزش ذخیره شدن دارد,و گواهی می دهم که جز خدای یکتای بی شریک,معبودی نیست,شهادتی که اخلاص آن آزموده و پاکی و خلوص آن را باور داریم و تا زنده ایم بر این باور استواریم,وآن را برای صحنه های هولناک روز قیامت ذخیره می کنیم,زیرا شهادت به یگانگی خدا,نشانه استواری ایمان,باز کننده درهای احسان,مایه خشنودی خدای رحمان,و دور کننده شیطان است.
راه ها ی خداشناسی:
فلسفه و ره آورد حج
خدا حج خانه محترم خود رابر شما واجب کرد,همان خانه ای که آن راقبله گاه انسان هاقرار داده که چونان تشنگان به سوی آن روی می آورند,وهمانند کبوتران به آن پناه می برند.خدای سبحان,کعبه را مظهر تواضع بندگان در برابر عظمت خویش ونشانه اعتراف آنان به بزرگی وقدرت خود قرار داد ودر میان انسان ها,شنوندگانی را برگزید که دعوت اورا برای حج,اجابت کنندو سخن اورا تصدیق نمایند وپای بر جایگاه پیامبران الهی نهند.همانند فرشتگانی که بر گردعرش الهی طواف می کنند,وسودهای فراوان در این عبادتگاه ومحل تجارت زائران به دست می آورند وبه سوی وعده گاه آمرزش الهی بشتابند.خدای سبحان,کعبه رابرای اسلام,نشانه گویا,وبرای پناهندگان,خانه آمن وآمان قرار داد؛ادای حق آن را واجب کرد و حج بیت الله را واجب شمرد وبر همه شما انسان ها مقرر داشت که به زیارت آن بروید,وفرمود:«آن کس که توان رفتن به خانه خدا را دارد,حج بر او واجب است و آن کس که انکار کند,خداوند از همه جهانیان بی نیاز است»
راه های خدا شناسی:
ویژگی ها قرآن واحکام اسلام:
کتاب پروردگار میان شماست,که بیان کنندۀ حلال وحرام,واجب ومستحب,ناسخ ومنسوخ,مباح وممنوع,خاص وعام,پندها ومثل ها,مطلق ومقید,محکم ومتشابه می باشد.
عبارات مجمل خودرا تفسیر,ونکات پیچیدۀ خودرا روشن می کند؛از واجباتی که پیمان شناسایی آن را گرفت ومستحباتی که آگاهی از آنها لازم نیست.قسمتی از احکام دینی در قرآن واجب شمرده شد که ناسخ آن درسنت پیامبر(ص)آمده,وبعضی از آن,درسنت پیامبر واجب شده که در کتاب خدا ترک آن مجاز بوده است؛بعضی از واجبات؛وقت محدودی داشته که در آینده از بین رفته است.محرمات الهی,از هم جدا می باشند:برخی از آنها؛گناهان بزرگ است که وعدۀ آتش داردو بعضی کوچک که وعدۀ بخشش داده است,وبرخی از اعمال که اندکش مقبول ودر انجام بیشتر آن آزادند